Dijital animasyonlar ve çizimlerin uzun yıllardır çeşitli uygulamalarla yapılabildiğini biliyoruz. Dijital sanatçılar, 2D ve 3D Artistler başta olmak üzere birçok meslekten kişi zaten dijital çizimler ve animasyonlar üretiyordu. Hatta ve hatta son yıllarda GAN (Generative Adversarial Networks) gibi birtakım yapay zeka türleriyle de sanatsal ürünler ortaya konmaktaydı.
Peki Midjourney AI’ın bunlardan farkı nedir?
Midjourney AI, yazıdan görsele (text-to-image) dönüştüren modeliyle yapay zekanın çok yüksek oranda hakimiyet kurduğu ve görseller üreten bir yapay zeka algoritmasıdır. Bu algoritmaya betimleme yaparak bir görsel elde etmek mümkündür. Midjourney AI’ın getirdiği en büyük yenilik ise sanatçının müdahalesini minimal düzeye indirmesidir. Bu zamana kadar gözlemediğimiz haliyle birçok yapay zeka algoritması beslendiği verilerle bir çıktı verir ancak son aşamada bu görsellerin bir insan tarafından düzeltilmesi gerekir. Bu durum birçok akademisyen tarafından yapay zekanın hakimiyetinin kısıtlı olduğu ve insan müdahalesinin zorunlu olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Bu nedenle özellikle Avrupa Birliği’ndeki (AB) baskın görüşe göre bir fikri ürünün yapay zekaya ait sayılabilmesi için insan müdahalesi olmaksızın o ürünü üretebilmesi gerekir. Hala insan hakimiyetinin tamamen ortadan kalktığı söylenemese de Midjourney AI, insanlığı bu ihtimale bir adım daha yaklaştırıyor.
Peki Midjourney AI ile üretilen görsellerin üzerinde kullanıcının ve Midjourney AI ‘ın hakları nasıl paylaştırılmıştır?
Midjourney AI’ın kullanım şartları (Terms of Service) incelendiğinde 4. maddede; kullanıcının bu uygulamayı kullanmakla eser üzerindeki yayma, çoğaltma, umuma iletim, alt lisans başta olmak üzere görsel üzerindeki tüm mali hakları süresiz, sınırsız ve dünya çapında Midjourney AI ve bağlı kuruluşlarına lisans hakkı verdiğini kabul edeceği belirtilmiş.
“By using the Services, you grant to Midjourney, its successors, and assigns a perpetual, worldwide, non-exclusive, sublicensable no-charge, royalty-free, irrevocable copyright license to reproduce,prepare Derivative Works of, publicly display, publicly perform, sublicense, and distribute text, and image prompts you input into the Services, or Assets produced by the service at your direction.”
İşin ilginç yanı; bir sonraki paragrafta da;
‘Subject to the above license, you own all Assets you create with the Services.”
ifadesiyle kullanıcının, çıktılarının sahibi olduğu söyleniyor.
Yani, teoride kullanıcı görselin eser sahibi iken pratikte bu görsel üzerindeki tüm haklar Midjourney AI tarafından icra edilebiliyor. Buna benzer tuzak uygulamaların Midjourney AI’da karşımıza çıktığını düşünüyorsanız sizi bu yanılgıdan hemen kurtarayım. Benzer hükümler Instagram, Twitter, Youtube, Pinterest gibi her gün milyonlarca paylaşım yapılan sosyal medya platformlarının kullanım şartlarında da yer alıyor. Üstüne üstlük, sosyal medya platformlarının kullanıcı dostu olmayan bu uygulaması platformu kullanmak için zorunlu tutuluyor çünkü kullanım şartlarını kabul etmeden bir kişinin uygulamaya erişim sağlaması mümkün değil.
Dolayısıyla Midjourney AI’da üretilen çıktıların telis hakkı sahibi kullanıcı gibi görünse de görsel üzerinde her türlü hakkın kullanımı Midjourney AI uygulamasına ait. Halbuki bu durumun bir tuzakmışçasına hazırlanmasındansa kullanıcılara açık ve anlaşılır şekilde anlatılması gerekir. Hatta ve hatta kullanım şartlarından sadece bazılarının kabul edilmesi halinde de uygulamanın kullanıma açılması gerekir. Ancak bu şekilde transparan ve adil bir uygulama olması mümkündür.
Kaynakça:
https://www.midjourney.com/home/?callbackUrl=%2Fapp%2F
https://midjourney.gitbook.io/docs/terms-of-service
Dr. Hayleigh Bosher & Dr. Sevil Yeşiloğlu- An analysis of the fundamental tensions between copyright and social media: The legal implications of sharing images on Instagram // Erişim: https://bura.brunel.ac.uk/bitstream/2438/16597/3/Fulltext.pdf